Coj zawsze z nami

 

Źródło fotografii

Początek lat 90-tych nie był łaskawy dla rodzącego się wówczas alternatywnego rosyjskiego rocka. W przeciągu kilkunastu miesięcy zmarły takie legendy jak punkowa wokalistka Janka Diagilewa czy Majk Naumienko z grupy Zoopark. Kilka lat później odszedł Andriej Panow, lepiej znany jako Swin, radziecki Iggy Pop i Jimmy Rotten w jednej osobie, który pod szyldem grupy Automatyczne Samozadowalacze dopuszczał się na scenie najgorszych bezeceństw, z zabijaniem kotów włącznie.

Dla rosyjskiej kultury tego okresu najbardziej znacząca była jednak śmierć pewnego chudego, skośnookiego mruka w czarnej skórzanej kurtce. Wiktor Coj, absolutna legenda rosyjskiej muzyki, w zeszłym tygodniu skończyłby 50 lat. Z grupą Kino w ciągu niespełna dekady nagrał osiem albumów studyjnych, z których każdy jest godny miana arcydzieła.

Aluminiovyje ogurcy, Gruppa krovi, Zviezda po imieni solnce – te piosenki zna chyba każdy, kto choć trochę interesował się rosyjską muzyką współczesną. Do tekstów Coja nawiązują takie tuzy jak zespoły Leningrad, Ju-piter z Wieczesławem Butusowem czy 7B. Organizowane są festiwale jego imienia, a po 22 latach od śmierci fani wciąż pojawiają się pod „ścianami Coja”. Te specyficzne pomniki można spotkać w wielu miastach w całej Rosji.

Trudno porównać Kino i Coja do jakiejkolwiek polskiej kapeli. Najbliżej tego statusu jest chyba Dżem. Tyle, że nad Wisłą powstał jak dotąd jeden pomnik Riedla. Coj ma ich w Rosji kilkanaście. Po śmierci lidera Kina kilkadziesiąt osób popełniło samobójstwo – nie jest może to najszczęśliwsza miara popularności, ale pokazuje, ile jego muzyka znaczyła dla ludzi.

Co zdecydowało o popularności piosenek Kina? Grali dość typowy dla tego okresu rock z elementami nowej fali, z wyraźną linią basu i surowym, niskim głosem Coja na wokalu. Teksty to czysta poezja. Tematy – życie w Leningradzie, niespełniona miłość, absurdalne historie o radzieckiej rzeczywistości. O sile Kina zdecydowała jednak przede wszystkim niezwykła charyzma Coja. Praktycznie do śmierci pracował jako palacz w kotłowni, grając jednocześnie koncerty na stadionach i ciesząc się zasłużoną sławą głosu pokolenia. Pochodzący z mieszanego małżeństwa Rosjanki i Koreańczyka Coj był raczej małomówny i tajemniczy. Jak wspomina w jednym z wywiadów inna legenda rosyjskiego rocka Jurij Kasparian, ulubionymi aktorami Coja byli Bruce Lee, Clint Eastwood i Kurt Russel. Muzyk miał w sobie coś z każdej z tych ikon. Fani jego muzyki niemal religijną czcią otaczają film Igła – stworzona przez grupę znajomych dyplomowa produkcja opowiadała bardzo prostą romantyczno-kryminalną historię, realizacja pozostaje sporo do życzenia. Główny bohater, grany przez Coja, wynagradza jednak wszystko swoją osobowością, wypełniając nią cały film. Małomówny twardziel przypominał krzyżówkę Bruce’a Lee z Jamesem Deanem – tym sposobem kiepski film obrósł najprawdziwszym kultem.

O Na temat Coja i jego zespołu napisano już setki artykułów i kilka niezłych książek. Muzycy młodego pokolenia starają się złożyć hołd swojemu idolowi nagrywając nowe wersje piosenek sprzed 20 lat. Posłuchajcie więc kilku piosenek Kina i pamiętajcie - цой жив!